Japon Yapıştırıcısı Aslında Nedir?
Japon yapıştırıcısı olarak bildiğimiz siyanoakrilat yapıştırıcılar tek bileşenli ve çözücü madde (solvent) içermeyen çok kısa sürede kuruyan, yüksek ısı direncine ve nüfuziyet özelliklerine sahip, az miktar ürün ile yapışma sağlayan yapıştırıcılara verilen genel addır. Endüstride “CA” kısaltması ile kullanılır. PVC, ABS, ahşap, metal, kauçuk, deri, mukavva, seramik gibi birçok farklı malzemenin yapıştırılmasında kullanılır. Günümüzde endüstriyel kullanıma ek olarak medikal alanında da farklı bir formu ile siyanoakrilatlar kullanılmaktadır. Özellikle kardiyovasküler cerrahi gibi dokuların hızlıca birleştirilmesi gereken alanlarda ek olarak kan akışının en kısa sürede kesilmesi gerekliliğin bulunduğu askeri operasyonlarda “Etil-2 Siyanoakrilat” veya “2-Octyl Siyanoakrilat” ürünler kullanılmaktadır.
Japon Yapıştırıcısı Nasıl Keşfedildi?
Siyanoakrilat yapıştırıcıların keşfi 2. Dünya savaşına dayanır. Bu savaşta Alman ordusu Blitzkreig ya da “Yıldırım Harbi” denilen temel saldırı doktrini benimsemiştir. “Yıldırım Harbi”ne göre ani ve hızlı saldırılar ile düşmanın sabit bir savunma hattı kurmasına izin verilmeyecek bu şekilde düşman birlikleri tam bir hazırlık yapamadan imha edilecekti. Bu saldırılarda en önemli unsurlar Tank, Panzer gibi zırhlı kara araçları ve mekanize piyade birlikleri idi. Bu birliklerin yaptığı ani saldırlar yüksek atış gücü ile birleşince müttefikler için savunması çok zor bir hale geliyordu. ABD ordusu’ nun bu tarihlerde kullandığı M1 Garand piyade tüfeği yüksek isabet oranında karşın seri atış yapamama kabiliyeti ve düşük mermi kapasitesi ile bu çatışmalarda çok başarılı olamıyordu. ABD ordusu düşman birliklerinin etkisini azaltmak için onları uzak mesafelerden de etkisiz hala getirecek çözümler üzerinde durmaya başladı ve tüfeklere dürbün takılması üzerine araştırmalar yapmaya başladı. Bu şekilde savaşı zırhlı araçlarının dışından yönetmek durumunda olan araç komutanlarının hedef alınarak hızlı birliklerin etkinliğin azaltılması ve yakın mesafedeki başarılarını uzak mesafelerde gösteremeyen mekanize piyade birliklerine daha fazla zayiat vermek hedeflenmişti.
Harry Coover ve Fred Joyner
Bu çalışmalar ışığında Eastman Kodak firmasında kimyager olarak çalışan Harry Coover ve Fred Joyner; temas ettiği yüzey ile çok hızlı yapışma sağlayan bu ürünü formüle etti. Ürün her ne kadar ABD ordusundan onay alamasa da Eastman Kodak firması ürünün patentini aldı ve yıllar 1958’i gösterdiğinde ilk siyanoakrilat “Eastman 910 Super Glue” adı altın da piyasaya sürüldü. Yan tarafta ürünün mucitlerinden Harry Coover cam, plastik, ahşap ve kâğıdı yapıştırdığı bir ürün tanıtımında görülüyor.
“Eastman Kodak” firması devrin en gelişmiş rulo film üreticisi idi. Dijital kayıt yapmanın henüz mümkün olmadığı 1950’ler Kodak firmasının ürettiği rulo filmler fotoğraf makineleri, kameralar ve projektörlerde kullanılmakta idi. 2. Dünya savaşı sonra özellikle ABD’ de yaygınlaşan eğlence kültürü Sinema Salonları’ na olan ilgiyi arttırdı ve bu dönem de “Hollywood” üretim anlamında atağa geçti. Ses ve renk teknolojinin gelişmesi aynı zamanda dönemin filmlerin daha uzun makaralara kaydedilmesi anlamına geliyordu. Sonuç olarak 90 dakikalık bir filmde 400ft. (121mt.)’lik mininum 3adet film makarasının kullanılması gereklilik haline gelmişti. 1950’lerde ki projeksiyon teknolojisinde projeksiyonu kullanan makinistin rulolar arasındaki geçişi izleyiciye fark ettirmeden yapması çok kolay bir iş değildi. Film rulolarının birleştirilmesinde “yapışkan bant” kullanılması durumunda film şeridi üzerinde bulunan “manyetik ses hatları” bloke oluyor ve bu da izleyici tarafından fark ediliyordu, ayrıca yapışkan bantların projektör parçaları üzerinde kalıntı bırakması da uzun vade de farklı mekanik sorunlara yol açabiliyordu. Bu gibi olumsuz durumlar film rulolarının “Splicing – Uç uca birleştirme” yöntemi ile birleştirilmesini gerekliliğini doğurmuş ve Harry Coover’ ın “Super Glue” buluşu burada da imdada yetişmişti.
Japon Yapıştırıcısı Adı Nereden Geliyor?
Siyanoakrilatlar ülkemize 1980’li yıllarda Japon bir firmanın ürünleri ile girişi yapmıştır. İlk başlarda japon ürünlerine duyulan güvensizlik, teknoloji devleri olan Japon firmalarının televizyon, radyo-teyp, walkman gibi elektronik ürünlerin yanı sıra Japon markalı saatler ve o tarihlerde devlet dairelerine DMO ofisi tarafından tedarik edilen Japon markalı hesap makineleri ile yerine güvene bırakmıştır. Benzer şekilde Japon markalı siyanoakrilat ürünlerin üzerinde bulunan Japonca yazılara ek olarak ürün kutularında ve paketlerinde “Made in Japan” ibaresinin bulunması, siyanoakrilat ürünlerin tümüne “Japon Yapıştırıcısı” denilmesine neden olmuştur. Uygulama kolaylığı, yüksek tutuş gücü ve birçok farklı malzeme ile işlem yapabilme kabiliyeti sayesinde siyanoakrilatlar imalat sanayinden ev tipi küçük onarımlara kadar birçok farklı alanda halen popülerliğini sürdürmektedir.
Pulsar Kimya Siyanoakrilat Çözümleri
Pulsar Kimya olarak siyanoakrilat grubu ürünlerde uygulama yapılacak malzeme, yüzey özellikleri ve sektörel ihtiyaçlara göre terzi işi çözümler sunabilmekteyiz. Bu bağlamda medikal uygulamalar için medikal onaylı; savunma sanayi, otomotiv ve elektronik üretim gibi uygulamalar için düşük viskoziteli, dolgu özellikli ve/veya esnek formda; imalat sanayiinde dik yüzeylerde uygulama yapabilmek için jel formunda gibi farklı ihtiyaçlara yönelik ürünlerimiz mevcuttur. Otomatik dozajlama yapılabilen ürünlerimiz ile seri imalatlarda uygun dispanser yardımı ile rahatlıkla kullanılabilmektedir. 60 yıla yakın süredir hayatımızda olan siyanoakrilat ürünler sahip oldukları özellikler nedeni ile daha uzun süre kullanılmaya devam edilecek gibi görünüyor.
Pratik Bilgiler
Siyanoakrilat türleri ve kullanım alanları
| Methyl | Ethyl | Octyl | Butyl | Alkoxy | Methoxy | |
| KOKU | Çok Güçlü | Orta | Düşük | Düşük | Çok Düşük | En Düşük |
| MUKAVAMET | Çok Güçlü | Güçlü | Güçlü | Düşük | Düşük | En düşük |
| KULLANIM | Endüstriyel | Endüstriyel-Ev tipi | Medikal
(Cerrahi) |
Medikal (Kozmetik) | Medikal | Medikal |
Siyanoakrilatlar ve temizleme ve söküm yöntemleri
Cilt ve Kumaş: Kazımak ya da soymak maalesef etkili bir yöntem değildir, bu tür uygulamalar cildinize ve kumaşa zarar verebilir. Aseton siyanoakrilat ürünlerin en temel çözücüsüdür. Cilt ve kumaş üzerinde ilgili bölgeye aseton uygulayarak kolayca temizlik sağlayabilirsiniz. Göz, dudak ya da derinin kolay tahriş olabileceği bölgelerde ise aseton kullanımı uygun olmayabilir bu gibi bölgelerde bitkisel yağlar ile yavaşça ovalayarak tutunduğu yüzey ve siyanoakrilat arasında bağı kırabilir yapıştırıcıyı sökebilirsiniz.
Cam Yüzeyler: Cam yüzeylerde kazıma işlemi çizilmelere yol açacaktır. Bu yüzeylerde aseton, alkol, sıcak su, karbonat gibi çözücüler uygulayabilirsiniz. Karbonat uygulamasında ovalama yapılmamalıdır.
Metal Yüzeyler: Aseton ile temizlik ya da ısıtarak metal yüzeylerde temizlik veya söküm yapılabilir.
Plastik ve Vinil: Cam ve metal yüzeylere oranlara plastik ve vinil yüzeylerden siyanoakrilat ürünlerin temizliği ve sökümü daha zahmetlidir. Bu yüzeylerde
- Amonyak içermeyen deterjanlı suya daldırma be bekletme
- Aseton uygulaması (Küçük bir yüzeyde deneme yapılması ve malzemeye zarar verip vermediği gözlemlenmelidir)
Nitronethane uygulaması: (Küçük bir yüzeyde deneme yapılması ve malzemeye zarar verip vermediği gözlemlenmelidir)
Yazar: Kamil Ocak
Kaynakça
- https://www.compoundchem.com/2015/10/15/superglue/
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Japon_yap%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1
- http://www.london-video-cine.co.uk/Cine-Film-Identification.html
- Turkish journal of Urolohy, 2017, Siyanoakrilik doku yapıştırıcıları: Biyokimyasal özellikleri ve ürolojide kullanımı, Sema Nur Ayyıldız1, Ali Ayyıldız2
- https://www.warhistoryonline.com/instant-articles/us-infantry-tactics-of-wwii.html#:~:text=The%20Americans%20had%20to%20rely,them%20with%20sufficient%20aerial%20support.
- https://smallwarsjournal.com/jrnl/art/evolution-of-the-sniper-rifle
- https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/japon-yapistirici-japon-degil-abdli
- https://nedir.ileilgili.org/siyanoakrilat#:~:text=Siyanoakrilat%2C%20end%C3%BCstriyel%20kullan%C4%B1mda%20genellikle%20CA%20olarak%20k%C4%B1salt%C4%B1l%C4%B1r.&text=Siyanoakrilat%2C%20Harry%20Wesley%20Coover%20Jr,yap%C4%B1%C5%9Fan%20bir%20form%C3%BCle%20rastlamas%C4%B1yla%20ke%C5%9Ffedilmi%C5%9Ftir